کد مالیاتی چیست؟ آیا شما یک آنلاین شاپ یا سایت خرید اینترنتی تاسیس کردهاید و از شما خواسته شده که کد مالیاتی برای درگاه پرداخت داشته باشید؟ شاید مشمول مالیات شده‌اید و به همین دلیل باید کد را دریافت کنید؟ اگر پاسخ به این سوالها مثبت است و درباره این کد اطلاعاتی ندارید، باید بگوییم که مطلب درستی را انتخاب کردهاید. در ادامه آن قرار است درباره کد مالیاتی و هر آنچه پیرامون آن وجود دارد صحبت کنیم و اطلاعات کاملی را در این باره برای شما به اشتراک بگذاریم.
چرا باید کد مالیاتی دریافت کنیم؟
تمامی کسانی که یک فروشگاه یا مغازه دارند که در آن دستگاه کارت خوان وجود دارد، باید برای آن کد مالیاتی دریافت کنند. درواقع برای اینکه شناسایی شود که شما مشمول مالیات شده‌اید باید این کد را داشته باشید. هم‌چنین کسانیکه یک وب سایت اینترنتی برای فروش کالا یا خدمات دارند هم باید کد مالیاتی دریافت کنند.
این راهکار از طرف سازمان امور مالیاتی کشور داده شده است تا افراد فرار مالیاتی را انجام ندهند و مالیات بر درآمد خود را به صورت اشتباه به دارایی اعلام نکنند. قانون دریافت کد مالیاتی توسط کسب و کارها از سال 1399 تصویب شد.
قبل از آن برای درگاه پرداخت و کارت خوان کد مالیاتی وجود نداشت. درواقع اگر در خرید اینترنتی از یک فروشگاه روزانه مقدار بسیار زیادی کالا یا خدمات خریداری می‌شد، کسب و کار مورد نظر ممکن بود برای فرار از مالیات، اظهارنامه غلط به سازمان امور مالیاتی ارائه کند. هم‌چنین کسانی که در محل کار خود دستگاه کارت خوان داشتند، ممکن بود روزانه تراکنش‌های بسیار بالا داشته ولی از پرداخت مالیات سرباز بزنند.
از این رو دریافت این کد برای تمامی این افراد الزامی شد. برای گرفتن این کد نیاز به یک پرونده مالیاتی دارید. بهتر است که این پرونده را شخصی که در این زمینه تخصص دارد تنظیم کند. بعد از آن باید برای ثبت نام کد مالیاتی اقدام کنید.
هدف سازمان امور مالیاتی از دریافت کد چیست؟
سازمان امور مالیاتی این قانون را تصویب کرد تا هر شخص که درگاه پرداخت دارد یا از دستگاه pos استفاده می‌کند، کد مالیاتی مربوطه به خود را دریافت کند. حال هدف از دریافت این کد چیست؟ اولین موردی که برای این موضوع در نظر گرفته می‌شود، مبارزه با پولشویی است. عده‌ای از اشخاص حقیقی یا حقوقی که از دستگاه Pos استفاده می‌کنند به راحتی می‌توانند با این دستگاه‌ها پولشویی انجام دهند.
طبق آمار، قبل از تصویب قانون کد مالیاتی، تعداد دستگاه پوزهای فروخته شده، خیلی بیشتر از کسانی بود که از این دستگاه استفاده می‌کردند. این موضوع نشان می‌داد که افراد از طریق این دستگاه‌ها پول‌های کلان جابه جا می‌کنند و خود را در نقطه کور مالیاتی قرار داده‌اند تا دولت متوجه نشود؛ به این خاطر دولت بانک‌ها را موظف کرد تا دستگاه‌های کارت خوان را به صورت برنامه‌ریزی شده ارائه دهند و مردم هم حتما کد مالیاتی را دریافت کنند.
دومین هدف، جلوگیری از فرار مالیاتی است. فرآیند ثبت نام برای گرفتن کد مالیاتی، پرونده مالیاتی شما را به عنوان مودی در اختیار سازمان امور مالیاتی می‌گذارد. در این صورت دیگر هیچ کسب و کار و شخص حقیقی یا حقوقی امکان فرار از مالیات ندارد و در صورت عدم پرداخت، به راحتی پیگیری می‌شود.
سومین هدف از دریافت کد مالیاتی افزایش درآمد و هزینه‌های عمومی جامعه است. کسانی که درآمد بالا دارند، باید در این هزینه‌ها شریک باشند؛ پس نباید از پرداخت مالیات سرباز بزنند. هم‌چنین دولت میزان زیادی از هزینه‌های خود را توسط مالیات تامین می‌کند.
یکی دیگر از اهداف گرفتن این کد، پر کردن اظهارنامه مالیاتی و ارائه آن به سازمان امور مالیاتی است. وقتی شما کد را در اظهارنامه درج می‌کنید، سازمان امور مالیاتی می‌تواند پرونده شما را از طریق کد بخواند و از سوابق و شغل شما به صورت دقیق آگاه شود.
مالیات بر دارایی چیست؛ انواع آن و قوانین مرتبط سال ۱۴۰۱
مشاغلی که باید کد رهگیری مالیاتی داشته باشند کدامند؟
هنگامی که سال ۱۳۹۹ این قانون تصویب شد، ابتدا مشاغلی که برای دریافت کد مالیاتی در نظر گرفته شده بودند، تعداد کمی بودند. به عنوان مثال اول فقط فروشگاه‌ها و مغازه‌هایی که دستگاه پوز داشتند و سایت‌های بزرگ اینترنتی که به درگاه پرداخت مجهز بودند، پرونده مالیاتی خود را برای این کار تکمیل کردند.
در سال ۱۴۰۰ قانون جدیدی برای مشاغل مشخص شد که در آن باید لیستی از مشاغل جدید هم کد رهگیری دریافت می‌کردند تا اجازه ادامه فعالیت به آن‌ها داده می‌شد. در زیر لیست این کسب و کارها را برای شما آورده‌ایم تا درباره آن‌ها اطلاعات بیشتری داشته باشید:
- آنلاین شاپ‌های اینستاگرامی
- فروشگاه‌های اینترنتی
- کسب و کارهای خانگی
- معلمان و مدرسان آنلاین
- سایت‌های امور خیریه
- گیمرها و استریمرها
- برنامه نویسان
- تولیدکنندگان محتوا
- فریلنسرها
این اشخاص حقیقی، در کنار شرکت‌ها باید کد مالیاتی دریافت کنند و در صورت نداشتن کد رهگیری ممکن است شامل تخلف شوند. البته باید به صورت دقیق بررسی شود که آیا نیاز است بر اساس درآمد کد دریافت شود یا خیر.
این موضوع توسط مشاوران امور مالیاتی و افرادی که در این زمینه متخصص هستند مشخص می‌شود. پس اگر شما در لیست بالا حضور دارید، بهتر است به کمک یک مشاور از اینکه باید کد رهگیری دریافت کنید یا خیر اطلاعات لازم را به دست آورید.
از طریق کد چه اطلاعاتی در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می گیرد؟
حال که درباره کد مالیاتی، اهداف گرفتن آن و مشاغلی که موظف هستند این کد را داشته باشند، اطلاعات دقیق را کسب کردیم، نوبت به آن می‌رسد که بدانیم چه اطلاعاتی در این کد رهگیری وجود دارد.
درواقع این حق تمامی مشاغل است که بدانند چه اطلاعاتی از آن‌ها با سازمان امور مالیاتی به اشتراک گذاشته می‌شود. قانون سامانه مودیان، فروشگاهیان و ماده 11 آن بیان می‌کند که تراکنش‌های درگاه پرداخت و پوز به حساب بانکی صاحبان مشاغل متصل است. این مورد برای درگاه‌های پرداخت که دارای شناسه یکتا هستند، وجود دارد. بانک موظف است تمامی این تراکنشها را در اختیار سازمان امور مالیاتی بگذارد. این سازمان تراکنشها را محاسبه می‌کند و بر اساس آن‌ها مالیات را به دست می آورند.
درواقع سازمان از وجوه واریزی، مانده دوره اول، مانده دوره آخر و وجوه برداشت شده برای این کار استفاده می‌کند. این موضوع ممکن است مودیان مالیاتی را نگران کند که سازمان می‌خواهد مالیاتی بالا برای آن‌ها در نظر بگیرد. با این حال باید بگوییم که مالیات تنها به اندازه درآمد شماست. پس نباید نگران میزان آن باشید و دریافت کد مالیاتی را در اسرع وقت انجام دهید.
نکات مهم در ارتباط با استعلام بدهی مالیاتی
فرآیند ثبت نام برای دریافت کد رهگیری مالیاتی
برای اینکه کد رهگیری مالیاتی داشته باشید باید مراحل ثبت نام کد مالیاتی را انجام دهید و تمامی آن‌ها را به صورت صحیح طی کنید تا به کد برسید. این مراحل به صورت آنلاین و از طریق سایت انجام می‌شود که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
مرحله اول ورود به سایت
قبل از انجام هر کاری باید اول وارد سایت مخصوص دریافت کد مالیاتی شوید. البته این سایت همان سامانه سازمان امور مالیاتی است که آدرس آن tax.gov.ir است. این آدرس را در مرورگر خود نوشته و وارد سایت شوید یا روی لینک کلیک کنید. سپس از صفحه نخست پیش ثبت نام و ثبت نام الکترونیک را انتخاب کنید و پرونده مالیاتی خود را تشکیل دهید. بهتر است بدانید که نیازی نیست این کار را به صورت حضوری انجام داد و تمام کارها اینترنتی به جلو می‌رود.
مرحله دوم انتخاب کسب و کار
در این مرحله باید نوع کسب و کار خود را مشخص کنید. اگر به صورت شخصی کار می‌کنید و یک شرکت نیستید باید شخص حقیقی را انتخاب کنید. اگر تبعه خارج از ایران هستید و شناسنامه ایرانی ندارید، می‌توانید گزینه تبعه خارجی را انتخاب کنید. افرادی که به عنوان شرکت در حال ثبت نام هستند باید گزینه شخص حقوقی را علامت بزنند. هم‌چنین سازمانها و به اصطلاح NGO ها هم باید تشکل قانونی را انتخاب کنند. برای انتخاب نوع شغل خود بسیار دقت کنید، زیرا مالیات بر اساس آن تعیین می‌شود.
مرحله سوم وارد کردن شماره شناسایی
بعد از اینکه برای دریافت کد مالیاتی وارد سایت شدید و شغل خود را انتخاب کردید، نوبت به وارد کردن شماره ملی، شناسنامه یا فراگیر می‌رسد. کد فراگیر مخصوص اتباع خارجه است و باید قبل از اینکه ثبت نام را انجام دهند این کد را داشته باشند. شماره ملی را فقط اشخاص حقیقی نباید داشته باشند. بلکه اشخاص حقوقی هم باید کد ملی اعضای هیئت مدیره و سهام داران به همراه شماره شناسنامه را باید وارد کنند.
مرحله چهارم وارد کردن اطلاعات کسب و کار
بعد از اینکه اطلاعات خود را وارد کردید ممکن است قبلا در این سایت ثبت نام داشته باشید. اگر قبلا عضو باشید، اطلاعات کسب و کار شما نمایش داده می‌شود. در غیر این صورت یک صفحه جدید به عنوان پیش ثبت نام برای شما باز می‌شود. در این مرحله بهتر است تا اطلاعات مربوط به کسب و کارتان را با کمک فردی که در این زمینه متخصص است انجام دهید.
بعد از اینکه اطلاعات به درستی وارد شد، کلید تایید را فشار دهید و سپس منتظر پیامک فعالسازی باشید. در صورتی که پیامک برای شما ارسال شود، می‌توانید دوباره وارد حساب شوید و آن را تایید کنید، اطلاعات ناقص را پر کنید تا کد برای شما فرستاده شود.
کد مالیاتی در آخر این فرآیند ظاهر می‌شود که شما باید حتما از پرینتر استفاده کنید و صفحه را پرینت بگیرید؛ زیرا باید کد را نزد خود به عنوان یکی از اطلاعات مهم نگهدارید.
کد اینتا مالیاتی چیست؟
تقریبا تمامی قسمت‌های دولت و سازمانها از طریق سایت‌های اینترنتی و استفاده از آن‌ها هوشمند سازی شده‌اند. از این رو برای نظام مالیاتی هم همین اتفاق افتاد. برای تکمیل، جلوگیری از مشکلات و شناسایی از یک کد به نام اینتا استفاده می‌شود.
از این کد برای محاسبه ضرایب مالیاتی استفاده می‌شود و برای شناسایی فعالیت افراد است. این کد از کدهای درون سازمانی است. برای اینکه این کد را دریافت کنید باز هم باید به سایت سازمان امور مالیاتی مراجعه کنید. سپس نوع کالا یا خدماتی که می‌فروشید را انتخاب کنید و استعلام کد را بزنید. در این صورت به راحتی کد مالیاتی اینتا برای شما ظاهر می‌شود. این کدها هرساله توسط دارایی تغییر می‌کند.
چه نکاتی را باید برای مراحل ثبت نام رعایت کنیم؟
کسانی که قصد ثبت نام در سایت سازمان امور مالیاتی و گرفتن کد مالیاتی را دارند باید مواردی را رعایت کنند تا ثبت نام آن‌ها به بهترین شکل انجام شود و مشکلی پیش نیاید. برای این کار اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که با مشاور امور مالیاتی در این مورد صحبت کنید. در قسمت وارد کردن اطلاعات کسب و کار ممکن است ندانید که چه اطلاعاتی برای شغل شما باید به صورت دقیق وارد شود.
هم‌چنین افراد باید بدانند که اگر قبلا در این سایت ثبت نام انجام داده باشند، اطلاعات برای آن ظاهر می‌شود و فقط می‌توانند آن را تصحیح کنند. یکی از مهم‌ترین مواردی که باید برای ثبت نام به آن توجه کنید، نوع مالکیت کسب و کار و نشانی آن است.
این موارد باید حتما نوشته شوند. هم‌چنین ثبت نام در این سایت برای همه رایگان است و نیازی به هزینه نیست. اگر شخصی برای ثبت نام از شما هزینه‌ای را درخواست کرد، می‌توانید آن را به مراجع ذی ربط به عنوان تخلف گزارش دهید.
آیا کد رهگیری مالیاتی همان کد اقتصادی است؟
بسیاری از افراد که دارای کد اقتصادی هستند یا قصد دریافت آن را دارند، این تصور را می‌کنند که کد مالیاتی با این کد یکی است و باید فقط یک کد را داشته باشند. با این حال این تصور اشتباه است. کد اقتصادی یک شناسه ۱۲ رقمی است که این کد را هم می‌توان از سازمان امور مالیاتی دریافت کرد.
کد اقتصادی هم به اشخاص حقیقی یا حقوقی داده می‌شود و برای شناسایی واحدهای اقتصادی و تشخیص وضعیت مالی آن‌ها استفاده می‌شود. درواقع کد اقتصادی مانند کد ملی اشخاص است؛ یعنی اطلاعات شناسنامه‌ای را مشخص می‌کند.
در کد اقتصادی شماره ثبت یک موسسه یا شرکا وجود دارد و برای هر شغل منحصر به فرد است. کد اقتصادی را باید افرادی که در زمینه تولید و مونتاژ کالا فعال هستند و اشخاص حقیقی و حقوقی که در امور خدماتی فعال‌اند هم بگیرند.
با توجه به کد مالیاتی که در بالا به آن اشاره کردیم، این دو مورد با هم تفاوت دارند. درواقع ما کد رهگیری مالیاتی را دریافت می‌کنیم تا توسط آن مالیات را پرداخت کنیم؛ یعنی کد مالیاتی فقط برای اطلاعات مالیاتی افراد است و به عملکرد اقتصادی آن‌ها ارتباطی ندارد. هم‌چنین زمانی که نیاز به گرفتن دستگاه پوز داشته باشید، باید این کار را با کد رهگیری مالیاتی انجام دهید. پس کد رهگیری مالیاتی با کد اقتصادی متفاوت است.
سوالات متداول
اگر چندین کسب و کار داشته باشیم نیاز به چند کد مالیاتی داریم؟
اگر صاحب چند کسب و کار به صورت همزمان هستیم و هر کدام از آن‌ها در لیست مشمولین کد مالیاتی هستند، باید به صورت جدا برای هر کدام کد تهیه کرد. اما چند درگاه پرداخت برای یک سایت تنها یک کد احتیاج دارد.
آیا کسانی که کد مالیاتی دریافت نکردهاند مشمول جریمه میشوند؟
اگر افراد از اخذ کد مالیاتی سرباز بزنند و آن را دریافت نکنند، مشمول جریمه خواهند شد.
اگر قبل از تصویب قانون کد مالیاتی از دستگاه پوز استفاده کنیم باز هم نیاز به گرفتن کد داریم؟
کسانی که قبل از تصویب این قانون ازدستگاه پوز یا درگاه اینترنتی استفاده می‌کردند به صورت خودکار دارای کد که باید آن را دریافت کنند.
نتیجه گیری
کد مالیاتی و اخذ آن توسط مودیان یکی از موارد مهمی است که باید تمامی کسب و کارها به آن توجه کنند. از این رو در این مطلب ابتدا درباره کد رهگیری مالیاتی و کاربردهای آن صحبت کردیم و به نوعی معرفی آن را انجام دادیم. سپس هدف از داشتن کد رهگیری مالیاتی را به همراه مشاغلی که مشمول دریافت آن هستند، بیان کردیم.
بعد از آن اطلاعاتی که در این کد برای سازمان امور مالیاتی فرستاده می‌شد را بررسی کردیم و مراحل ثبت نام را هم بیان کردیم. تمامی مسائل پیرامون این کد مانند کد اینتا، نکات مهم درباره گرفتن کد، تفاوت بین کد رهگیری مالیاتی و کد اقتصادی را هم بررسی کردیم. اگر شما نظر یا سوالی درباره کد مالیاتی دارید می‌توانید آن را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
سلام من یک فروشگاه اینترنتی داشتم که تراکنشش کم بود و بسته شد بعد از چند ماه و کد مالیاتی هم دارم. میخواستم بدونم آیا به بقیه حساب های من هم مالیات تعلق میگیره؟
سلام
گردش حساب بانکی دارای سقف مجاز است و اگر شخصی حقیقی یا حقوقی از این سقف تجاوز کند، باید مدارک به بانک ارائه دهد. در این مدارک باید دلایل تراکنش بانکی و گردش حساب بالای خود را توضیح دهید و بانک را قانع کنید، در غیر این صورت سازمان امور مالیاتی وارد عمل شده و صحت و سقم تراکنش‌های انجام شده از حساب مذکور را بررسی می‌کند.
بر اساس ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم، در صورتی که تراکنش‌های بانکی بالای ۵۰۰ میلیون تومان در حکم درآمد و سود حاصل از فعالیت اقتصادی باشد، بر اساس نرخ ماده ۱۰۵ ق.م.م با فرمول ۲۵ درصد محاسبه و از حساب شخص مذکور کسر می‌شود.