اظهارنامه یک سند رسمی است که توسط اشخاص حقوقی و حقیقی پرداخت‌کننده مالیات، در پایان هر سال مالی که اطلاعات مالی و درآمدی آن شخص را شامل می‌شود، تنظیم و تقدیم سازمان مالیات خواهد شد. این اظهارنامه برای دولت و اداره امور مالیاتی رویه‌ای است برای دریافت مالیات مناسب از پرداخت‌کنندگان و بررسی صحت اظهارات مالی ارائه شده. در این اظهارنامه جزئیات درآمدها و هزینه‌های مربوط به اشخاص حقوقی و حقیقی، اموال و سرمایه، استهلاکات، معافیت‌ها، مالیات پرداخت شده و… درج می‌شود.
انواع اظهارنامه مالیاتی
به طور کلی به 5 گروه کلی تقسیم می‌شوند:
– اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی (که خود شامل مشمولین تبصره 100 و سه گروه مالیاتی است)
– اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی
– اظهارنامه مالیات بر ارزش‌افزوده
– اظهارنامه مشاغل خودرو
– اظهارنامه اجاره املاک
توجه داشته باشید؛ اظهارنامه‌های عنوان‌شده در بالا به صورت سالانه تهیه و تسلیم می‌گردند؛ اما علاه‌بر آن‌ها اظهارنامه‌های وجود دارند که ممکن است یک بار و پس‌از وقوع موضوع، تهیه شوند و تا مدت مشخصی به سازمان مالیات ارائه گردند که شامل موارد زیر خواهد بود:
– اظهارنامه مالیات بر ارث
– اظهارنامه حق واگذاری محل
– اظهارنامه اشخاص حقوقی در حال انحلال
– اظهارنامه اشخاص حقوقی منحل‌شده
– اظهارنامه درآمد اتفاقی
چه اشخاصی باید اظهارنامه مالیاتی ارائه دهند؟
هر مودی که برای کسب‌وکار خود کد اقتصادی در شعب مالیاتی دریافت کرده است. موظف به ارسال اظهارنامه است. طبق ماده 1 قانون مالیات‌های مستقیم، افراد زیر مشمول پرداخت مالیات هستند:
1- کلیه مالکین اعم از حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال و املاک خود واقع در ایران.
2- کلیه اشخاص حقیقی ایرانی مقیم ایران، نسبت به تمامی درآمدهای واقع در ایران و خارج از ایران.
3- تمامی اشخاص مقیم خارج از ایران نسبت به درآمدهای خود واقع در ایران.
4- کلیه اشخاص حقوقی ایرانی نسبت به درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌کنند.
5- هر شخص غیر ایرانی اعم از حقیقی و حقوقی نسبت به درآمدهای که داخل ایران تحصیل می‌کنند.
مراحل ثبت و ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی
سامانه اظهارنامه مالیاتی به چه صورت است؟
سامانه مالیاتی یک سیستم آنلاین است که به افراد و شرکت‌ها امکان ارائه اظهارنامه می‌دهد. با استفاده از این سامانه، افراد می‌توانند اطلاعات مالی خود را بدون نیاز به مراجعه حضوری به ادارات مالیاتی وارد کرده و اظهارنامه خود را تهیه کنند. برای این منظور:
1- ابتدا وارد سامانه gov.ir شوید.
2- از زبانه خدمات اصلی مالیاتی، اظهارنامه مورد نظرتان را انتخاب کنید.
3- وارد پروفایل مودی با اطلاعات کاربری مشخص شوید.
4- اطلاعات درخواست‌شده را پر کنید.
5- در نهایت پس‌از تایید نهایی کد رهگیری اظهارنامه را چاپ کنید.
ثبت نام اظهارنامه مالیاتی 1402 چگونه است؟
ثبت نام اظهارنامه به منظور تسلیم اطلاعات مالی و مالیاتی خود به سازمان دارایی انجام می‌شود که عدم نیاز به حضور فیزیکی مودیان و از طریق سایت مالیات به آدرس tax.gov.ir صورت می‌پذیرد. برای ثبت نام می‌توانید از روش زیر استفاده کنید:
– مرحله اول: با ورود به سامانه آنلاین مالیات در صفحه نخست و انتخاب گزینه پیش ثبت نام و ثبت نام الکترونیکی، فرایند آغاز می‌گردد. در این مرحله اطلاعات پایه از متقاضی دریافت می‌شود. در ادامه پس‌از تکمیل اطلاعات درخواستی و انتخاب گزینه تایید نهایی، وارد مرحله بعدی خواهید شد. اگر تا هفت روز اطلاعات خود را تایید نکنید، پرونده‌ای که برای مودی ایجاد شده است، به‌صورت خودکار حذف می‌گردد.
– مرحله دوم: اطلاعات ثبت‌شده صحت سنجی می‌شوند. چنان‌چه در اطلاعات مغایرت یافت شود از طریق پیامک به شما اطلاع داده شده و باید مجدد مرحله اول را تکرار نمایید.
– مرحله سوم: چنان‌چه اطلاعات اولیه پیش ثبت نام، مورد تایید سازمان قرار گیرد، برای شما یک نام کاربری و کلمه عبور ایجاد خواهد شد. این اطلاعات به‌صورت پیامک برای شما ارسال می‌گردد.
– مرحله چهارم: پس‌از دریافت اطلاعات کاربری باید وارد سامانه ثبت نام شوید (مسیر ورود مانند قبل) و اطلاعات تکمیلی در خصوص بنگاه اقتصادی خود را در فرم‌های این سامانه تکمیل کرده و در نهایت تایید نهایی را بزنید.
– مرحله پنجم : مرحله آخر اعتبارسنجی است که در صورت صحت یا مغایرت مانند قبل، پیامک ارسال خواهد شد.
مدارک مورد نیاز جهت تکمیل اظهارنامه مالیاتی
لازم به ذکر خواهد بود که نیازمندی‌های دقیق ممکن است بسته‌به وضعیت شما و برحسب گروه مالیاتی که در آن قرار دارید و همچنین تغییراتی که در قوانین مالیاتی وجود دارد، متفاوت باشند. بهتر است برای اطلاعات دقیق‌تر با مرکز مالیاتی مربوطه تماس بگیرید. برخی از مدارک مورد نیاز برای اظهارنامه مالیاتی 1402 عبارتند از:
- کپی کارت ملی
- کپی شناسنامه
- مدارک شرکا
- کپی شناسنامه بنا (در صورت مالکیت ملک)
- کپی عقدنامه یا شواهد اجاره‌بها (در صورت اجاره ملک)
- گزارش حسابرسی (در صورت وجود)
- دفترچه راهنمای فروش و خرید (برای فروشندگان ممکن است مورد نیاز باشد)
- فاکتورهای خرید و فروش (امور خرید و فروش به‌صورت حرفه‌ای)
- فهرست دارایی‌ها (املاک، سهام، سپرده‌ها و سایر دارایی‌ها)
- گواهی دریافت تأمین اجتماعی (در صورت وجود)
- دفاتر قانونی همراه شماره و تاریخ ثبت دفاتر
- صورت گردش سود و زیان
- اساس‌نامه و شرکت‌نامه و آخرین تغییرات آن
- صورت‌بهای تمام شده کالای فروش‌رفته و کالای ساخته‌شده
- فیش حق تمبر و افزایش سرمایه
- شماره حساب بانکی در اظهارنامه
- تراز آزمایشی به پایان دوره
- و…
ویدیوی آموزشی اصول و شیوه تنظیم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی
مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی 1402
مدت زمان ارسال یک اظهارنامه مالیاتی که در سال 1402 گزارش شده، به قرار زیر است:
| نام اظهارنامه مالیاتی | مهلت ارسال | سایت ارسال |
| اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی | 4 ماه پس‌از پایان سال مالیاتی | https://my.tax.gov.ir |
| اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی | 3 ماه پس‌از پایان سال مالیاتی | https://my.tax.gov.ir |
| اظهارنامه مالیات بر ارزش‌افزوده | 15 روز پس‌از پایان هر فصل | https://www.evat.ir |
| اظهارنامه مشاغل خودرو | 3 ماه پس‌از پایان سال مالیاتی | https://tax.gov.ir |
| اظهارنامه اجاره املاک | 4 ماه پس‌از پایان سال مالیاتی | https://my.tax.gov.ir |
نحوه و مراحل ثبت اظهارنامه مالیاتی 1402
در رابطه با ارسال اظهارنامه مالیاتی بر درآمد عملکرد به صورت زیر عمل می‌کنیم:
1- ورود به سامانه
2- ورود به پروفایل مودی
3- لینک پرونده‌های مالیاتی
4- لینک پرونده‌های عملکرد
5- پرونده مورد نظر مودی را انتخاب و روی جزئیات پرونده کلیک کنید. دقت داشته باشید که مهم‌ترین بخش کار همین‌جا است که اظهارنامه را روی پرونده اصلی مودی ارسال نمایید.
6- لینک ارسال اظهارنامه عملکرد یا تبصره ماده 100 را انتخاب کنید.
7- روی لینک سبز رنگ ثبت اظهارنامه و فرم استفاده از تبصره ماده 100 کلیک کنید.
8- در پنجره بازشده سال عملکرد و نوع فعالیت را متناسب با وضعیت مودی انتخاب کنید.
9- گروه مودی که نوع اظهارنامه فرم تبصره 100 یا اظهارنامه عادی است را انتخاب و درنهایت تایید را بزنید.
7- اظهارنامه شما ایجاد شده و باید از ردیف مربوطه لینک ویرایش را بزنید تا وارد اظهارنامه شوید.
8- اکنون با توجه به تمام نکات که باید رعایت کنید (شامل دسته‌بندی و تبصره 100) اقدام به تکمیل فرم‌های اظهارنامه و در نهایت تایید کنید. در پایان کد رهگیری اظهارنامه را چاپ و به مودی تحویل دهید.
پرداخت قبض مالیاتی با روش سریع و آسان
اصلاح اظهارنامه مالیاتی پس‌از ارسال
اظهارنامه اصلاحی باید در خارج از موعد ارسال اظهارنامه (برای مشاغل تا پایان تیرماه و برای اجاره املاک تا پایان مردادماه) استفاده شود. بعد از استفاده از اظهارنامه اصلاحی، اظهارنامه اصلی نیز برای دارایی قابل روئیت خواهد بود. در ضمن، در‌صورتی می‌توانید از اظهارنامه اصلاحی استفاده کنید که اظهارنامه اصلی اشتباه محاسباتی (تفاوت فاحش در اعداد و ارقام ارسالی) وجود داشته باشد و همه اطلاعات قابل اصلاح نیست.
نحوه اصلاح اظهارنامه مالیاتی
– ورود به سامانه ثبت اظهارنامه مالیاتی (با نام کاربری و کلمه عبور)
– مشاهده دو عبارت نمایش/اصلاحی
– با انتخاب عبارت نمایش همان اظهارنامه تسلیمی را مشاهده خواهید کرد و با انتخاب عبارت اصلاحی یک سطر جدید اضافه می‌شود.
– گزینه ویرایش فعال می‌شود و با کلیک روی آن وارد اظهارنامه اصلاحی می‌شوید.
– همه اعداد و ارقام درج‌شده در اظهارنامه اصلی به اظهارنامه اصلاحی منتقل می‌شوند. پس‌از اصلاح اطلاعات با تاییدکردن، کد رهگیری برای اظهارنامه اصلاحی صادر خواهد شد.
– درصورت ویرایش اظهارنامه مالیاتی کد رهگیری اظهارنامه موجود حذف می‌گردد و اظهارنامه ارسالی جدید خارج از موعد مقرر خواهد شد. همچنین به هیچ وجه قابل اصلاح و برگشت نیست.
جرایم و عواقب عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی 1402
اگر موعد تسلیم هر کدام از اظهارنامه‌ها به پایان برسد، مودی شامل جریمه به شرح زیر می‌گردد:
| نوع اظهارنامه | میزان جریمه |
| مالیات بردرآمد اشخاص حقیقی و حقوقی | 30 % مالیات متعلقه |
| مالیات بر ارزش افزوده | 50 % مالیات متعلقه |
| مالیات اجاره املاک | 10 % اشخاص حقیقی – 30 % اشخاص حقوقی |
علاوه‌بر این، عدم ارسال به موقع اظهارنامه ممکن است مودی را از کلیه معافیت‌های مالیاتی محروم کند و جریمه غیر قابل بخشودگی را شامل شود.
بخش‌های مختلف اظهارنامه مالیاتی
اظهارنامه مالیاتی شامل بخش‌های مختلفی بوده که نیازمند تکمیل و ارائه اطلاعات مالی است.
اطلاعات شخصی: این بخش شامل اطلاعات پایه نام شرکت کد اقتصادی، آدرس و … است.
درآمد: در این بخش میبایست تمامی منابع درآمدی در طول سال مالی را اعلام کنید. این شامل حقوق و دستمزد، حق بیمه، بازنشستگی، درآمدهای سرمایه‌گذاری، درآمد از مشاوره یا فعالیت‌های اقتصادی و سایر منابع احتمالی خواهد بود.
هزینه‌ها: در این بخش باید تمامی هزینه‌های مرتبط با کسب‌وکار یا فعالیت شغلی خود را اعلام کنید که شامل هزینه‌های نگه‌داری، پرداخت به کارمندان، هزینه‌های اجاره، هزینه‌های تأمین اجتماعی و سایر هزینه‌های مرتبط می‌شود.
سود و زیان: این بخش مربوط به سود و زیان کسب‌وکارهایی است که در طول سال مالی به‌دست آورده‌اید. در این بخش باید درآمد خالص حاصل از کسب‌وکار را اعلام کنید.
املاک و مستغلات: درصورتی‌که دارای املاک و مستغلات هستید، باید جزئیات این املاک را اعلام کنید. این شامل گواهی مالکیت، اطلاعات اجاره، درآمد اجاره و سایر هزینه‌های مرتبط با املاک است.
مالیات‌های پرداختی: شامل تمامی مالیات‌هایی است که در طول سال به اداره مالیاتی پرداخت کرده‌اید. باید مبلغ مالیات پرداختی را بر اساس سوابق مالیاتی اداره‌کننده مالیات اعلام کنید.
ترازنامه: در این بخش باید ترازنامه سال مالی کسب‌وکار یا مالیات سال قبل را اعلام کنید.
این بخش‌های اصلی اظهارنامه مالیاتی است که بسته‌به نوع فرد (حقیقی یا حقوقی) و قوانین مالیاتی مربوطه، ممکن است تغییر کنند. همچنین، در برخی موارد ممکن است نیاز به ارائه اسناد و مدارک مرتبط با تمامی بخش‌های مذکور باشد.
حسابدار مالیاتی چه وظایفی بر عهده دارد
تمدید مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی ۱۴۰۲
مهلت ارسال اظهارنامه تا تاریخ مشخصی که توسط سازمان مالیاتی تعیین می‌شود، تمدید شد. این مهلت برای اشخاص حقیقی تا 15 تیر ماه و برای اشخاص حقوقی تا 31 مرداد ماه خواهد بود.
حسابدار مالیاتی چه وظایفی بر عهده دارد؟
در پایان بررسی ثبت اظهارنامه مالیاتی
باید یادآور شد که برای هر کسب‌وکار که در کشور فعال است، اطلاع از مواد قانونی که مشمول آن قرار می‌گیرند، دارای اهمیت است. زیرا اظهارنامه هر دسته مودی باید با توجه به رعایت تمام نکات تهیه و ارسال گردد. قبل از تنظیم اظهارنامه باید از صحت اطلاعات اطمینان کامل حاصل کنید تا مالیات متعلقه به درستی محاسبه گردد. این بدهی مالیاتی درصورت عدم پرداخت پیگرد قانونی خواهد داشت. پس در شناسایی و پرداخت آن نهایت دقت را لحاظ کنید.
سوالات متداول
چه زمان اظهارنامه عادی استفاده نکنیم؟
چنان‌چه طبق قوانین و بخشنامه‌ها، مودی مشمول تبصره 100 بود، به هیچ وجه از اظهارنامه عادی استفاده نکنید.
“اظهارنامه مطابق مقررات قانونی” به چه معنا است؟
عدم ارائه ترازنامه، حساب سود و زیان، صورت درآمد و هزینه، خلاصه درآمد و هزینه همراه اظهارنامه و ابراز مبلغ صفر برای کل مبالغ، هر یک از صورت‌های مالی مذکور به منزله تسلیم اظهارنامه مطابق مقرارت قانونی، تلقی نمی‌گردد.
