در این مطلب قصد داریم نحوه پر کردن و ارسال کردن اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی را به شما آموزش دهیم. اما بهتر است پیش از آن توضیح مختصری از اینکه اظهارنامه اشخاص حقیقی چیست را به شما ارائه دهیم.
اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی چیست ؟
اظهارنامه مالیاتی همانطور که از نامش مشخص است، کارنامهای از عملکرد مالی افراد حقیقی یا حقوقی است. افرادی که در هر زمینهای شاغل هستند مثل تاجران، صاحبان شرکتها و غیره باید در هر سال مالیاتی این فرمها را پر کرده و به سازمان امور مالیاتی تحویل دهند. در این اظهارنامهها مقدار درآمد، سود، داراییها، بدهیها، معافیتها، درآمدهای مشمول مالیات و سرمایههای مالیاتی هر فرد ذکر شده و مشخص میشود که صاحبان شغلها باید چه مقدار مالیات پرداخت کنند. در گذشته این اظهارنامهها به شکل کاغذی تکمیل و به اداره مالیات ارائه میشد اما امروزه تمامی این فرایند به شکل الکترونیکی انجام میشود.
به زبان سادهتر، اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی مثل یک کارنامه مالی است که همه اشخاص حقیقی و حقوقی که مشمول پرداخت مالیات هستند باید این کارنامه را آماده کرده و به سازمان مالیاتی کشور تحویل دهند. همچنین باید بدانید که اظهارنامه مالیاتی هم میتواند به صورت خوداظهاری مالیاتی باشد و هم میتواند نوعی باشد که سازمان امور مالیاتی کشور در اختیار مشمولین پرداخت مالیات قرار میدهد.
مالیاتی که از اشخاص حقیقی اخذ میشود، بخش قابلتوجهی از درآمد مالیاتی کشور را تشکیل میدهد. پس از پایان هر سال مالیاتی، صاحبان مشاغل و اشخاص حقیقی باید اظهارنامه مالیاتی خود را که اطلاعاتی مانند درآمد، سود و زیان سال قبل را شامل میشود، آماده کنند و برای تحویل آن به سازمان مالیاتی کشور مراجعه کنند.
شاید این سوال در ذهن شما ایجاد شود که اشخاص حقیقی چه کسانی هستند و کدام گروهها را شامل میشوند. به طور کلی به هر فردی که شاغل باشد، اعم از کاسبان، کارخانهدارها، صاحبان فروشگاههای بزرگ، کوچک و حتی کسانی که کارت بازرگانی دارند، شخص حقیقی گفته میشود.
مراحل ثبت و ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی
در طی سالهای اخیر، با توجه به تغییرات اساسی که در نحوه خوداظهاری مالیاتی ایجاد شد، اکنون تمامی مراحل تهیه و ارسال اظهارنامه به صورت الکترونیکی انجام میشود. با مراجعه به سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی میتوانید از فرمهای آماده شده در این سایت استفاده کنید و پس از تکمیل اطلاعات، آنها را به صورت الکترونیکی ارسال کنید.
اظهارنامه شراکتی
در صورتی که یک کسبوکار بهصورت شراکتی باشد و همه شرکا اشخصاص حقیقی باشند تکلیف ارائه اظهارنامه اشخاص حقیقی چگونه خواهد بود؟ در این حالت، نیازی نیست که تمام شرکا به صورت فردی اظهارنامه مالیاتی خود را تهیه کنند و به اداره مالیات تحویل دهند؛ بلکه کافیست یک نفر از شرکا به نمایندگی از بقیه این¬ کار را انجام دهد. معمولا نماینده آن شریکی است که بیشترین سهم از شراکت را دارد.
اشخاص مشمول
ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که چه کسانی مشمول اظهارنامه مالیاتی 1401 اشخاص حقیقی و حقوقی هستند. در پاسخ باید بگوییم تمام اشخاص زیر موظف به ثبت و ارسال این اظهارنامه خواهند بود:
• تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که در حال فعالیت در ایران هستند و از مالیات معاف نشدهاند.
• تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که در خارج از کشور اقامت دارند، ولی کسب و کارشان در ایران در حال فعالیت است.
• تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که جزو اتباع ایرانی نیستند، اما در ایران کسب و کار خود را راهاندازی کردهاند.
مالیات بر دارایی چیست؛ انواع آن و قوانین مرتبط سال ۱۴۰۱
زمان و نحوه ثبت نام اظهارنامه مالیاتی
یکی از اصلیترین سوالات اشخاص حقیقی، زمان ثبت نام اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی 1401 است. معمولا زمان ارائه یا تسلیم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی، ترازنامه و اطلاعاتی دیگری مثل حساب سود و زیان و سر رسید پرداخت مالیات، 3 ماه پس از پایان یافتن سال مالیاتی است. این زمان برای اشخاص حقوقی تا 4 ماه پس از پایان سال مالی آنها ادامه خواهد یافت.
در حالت کلی میتوان گفت آخرین فرصت ارسال اظهارنامه مالیاتی برای اشخاص حقیقی 31 خرداد هر سال است. براساس قانون، اشخاص حقیقی موظف هستند تا 31 خرداد هر سال سود و زیان درآمد خود را محاسبه کنند و آن را در قالب اظهارنامه مالیاتی به اداره مالیات کشور ارائه دهند.
گاهی ممکن است برخی از اشخاص پس از اینکه اظهارنامه مالیاتی خود را ارسال کردند، متوجه مشکلاتی در اظهارنامه شوند که باید حتما آن را اصلاح کنند. بهتر است بدانید که برای رفع مشکلاتی از این قبیل هم قانون وجود دارد و شما میتوانید اظهارنامه خود را اصلاح کنید. براساس ماده 226 قانون مالیاتهای مستقیم، افراد میتوانند تا یک ماه پس از ارسال اظهارنامه مالیاتی، آن را را اصلاح و ایرادات را برطرف کنند.؛ بنابراین اگر در اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی ایرادی وجود دارد بهتر است پیش از پایان یافتن مهلت اصلاح اظهارنامه، آن را اصلاح و اطلاعات صحیح را برای اداره مالیات کشور ارسال کنند.
نکات مهم در ارتباط با استعلام بدهی مالیاتی
تبصره ماده 100 (مزایا و معایب)
تبصره ماده 100 یکی از مشوقاتی است که سازمان امور مالیات کشور برای تشویق کسب و کارها به پرداخت مالیات در نظر گرفته است. طبق این تبصره، اگر مجموع فروش سالیانه مشاغل از 30 برابر سقف مالیاتی بیشتر باشد، از پرداخت مالیات معاف خواهند شد؛ به عبارت سادهتر اظهارنامه مالیاتی 1401 اشخاص حقیقی، اگر حداکثر فروش سالیانه مشاغل برابر 14.400.000.000 ریال باشد، از پرداخت مالیات معاف میشوند.
از جمله مهمترین مزایای این تبصره این است که افراد دستیابی به فروش بیشتر تشویق میشوند. اما عیب این روش این است که کسب و کارهای بزرگ از مالیات معاف شده و کسب و کارهای کوچک که سود چندانی هم ندارند، باید مالیات سالیانه خود را پرداخت کنند.
معافیت اشخاص حقیقی از پرداخت مالیات
برخی از اشخاص با مشاغل خاص وجود دارند که نیازی به پرداخت مالیات نخواهند داشت. اما باید به این نکته توجه کنید که حتی این افراد هم مستلزم تنظیم اظهارنامه اشخاص حقیقی هستند و بعد از انجام این کار، مالیات آنها در صفر ضرب میشود. به زبان سادهتر، این دسته از افراد باید اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی را به اداره امور مالیاتی کشور تسلیم کنند تا مشمول معافیت قرار بگیرند. در غیر این صورت نه تنها مالیات آنها برابر با صفر درنظر گرفته نمیشود، بلکه جریمه هم خواهند شد.
به طور کلی افراد زیر افرادی هستند که از پرداخت مالیات معاف خواهند بود:
• کشاورزان
• دامداران
• پرورش ماهی
• پرورش طیور
• پرورش زنبور عسل
• صیادان و ماهی گیران
• و…
حال برخی از سازمانها و نهادها وجود دارند که نیازی به تنظیم و تسلیم اظهارنامه اشخاص حقیقی نخواهند داشت. این سازمانها شامل شهرداری و زیرمجموعههای آن، وزارتخانهها، تمامی موسسات و سازمانهای دولتی هستند که از بودجه دولت استفاده میکنند.
تنظیم و تکمیل اظهارنامه اشخاص حقیقی
مراحل تنظیم و تکمیل اظهارنامه مالیاتی 1401 اشخاص حقیقی به صورت زیر است:
مراجعه به سامانه عملیات الکترونیک
اولین قدم برای پر و ارسال کردن اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی، ثبتنام در سامانه عملیات الکترونیک مالیاتی است. آدرس این سامانه tax.gov.ir است. افراد پس از ثبتنام در این سامانه میتوانند اظهارنامه مالیاتی خود را ثبت کرده و آن را ارسال کنند.
دانلود و نصب اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی
پس از پایان مراحل ثبتنام در سامانه، یک نام کاربری و رمز عبور در اختیار شما قرار داده خواهد شد. سپس اشخاص حقیقی میتوانند نرم افزار اظهارنامه را دانلود و آن را روی سیستم خود نصب کنند.
ثبت اطلاعات مورد نیاز
با نصب نرمافزار میتوانید اطلاعات مورد نیاز را در فرمهای آماده ثبت کنید. از جمله این اطلاعات میتوان به اطلاعات حسابداری و ترازنامه اشاره کرد. همچنین اطلاعات هویتی هم باید دریافت شده و ثبت شوند.
چاپ نسخه پیشنویس
دقت داشته باشید که پیش از ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی، یک نسخه از آن را تهیه و اطلاعات ثبت شده در آن را به دقت بررسی کنید.
ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و دریافت کد رهگیری
پس از اینکه اطلاعات خواسته شده را ثبت کرده و پیشنویس آنها را بررسی کردید، اظهارنامه را به سازمان مالیاتی کشور ارسال کنید. پس از اینکه اظهارنامه ارسال شد، یک کد رهگیری برای شما ارسال میشود.
صدور قبض الکترونیکی و پرداخت مالیات
اشخاص حقیقی که از طرف دولت ملزم به پرداخت مالیات هستند، پس از دریافت کردن کد رهگیری میتوانند درخواست صدور الکترونیکی قبض مالیاتی کنند و مالیات خود را به روشهای مختلف پرداخت کنند.
سوالات متداول
1) اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی چیست؟
به زبان ساده، منظور از اظهارنامه اشخاص حقیقی کارنامهای است که میزان درآمد، سود یا زیان سال گذشته اشخاص حقیقی در آن ثبت شده و برای اداره مالیاتی کشور ارسال میشود.
2) اشخاص حقیقی شامل چه گروههایی میشوند؟
به طور کلی اشخاص حقیقی به سه گروه تقسیم میشوند. گروه اول افرادی هستند که در طی یک سال گذشته درآمد بالای سه میلیارد تومان داشتهاند. گروه دوم کسانی هستند که بین یک تا سه میلیارد تومان درآمد داشتهاند و افراد باقی مانده در گروه سوم جای میگیرند.
3) ایا برای تعیین مالیات شراکتی، باید تک تک شرکا به صورت فردی درآمد خود را محاسبه کنند؟
خیر یکی از شرکا به عنوان نماینده این کار را انجام خواهد داد.
4) نحوه پر و ارسال کردن اظهارنامه مالیاتی چگونه است؟
تمامی افرادی که ملزم به ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی هستند میتوانند به سایت tax.gov.ir مراجعه کرده و اطلاعات خود را در فرمهای موجود در سایت ثبت کنند. پس از ثبت هم میتوانند اطلاعات را به صورت الکترونیکی برای اداره مالیات کشور ارسال کنند.
جمعبندی
مالیات بخش مهمی از بودجه ایران را تشکیل میدهد. امروزه مالیات در نظامهای مالیاتی پیشرفته و کشور عزیزمان ایران به شیوه خوداظهاری دریافت میشود و افراد پس از پایان هر سال مالیاتی موظف به تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی به اداره مالیات کشور هستند.
در این مطلب سعی کردیم اطلاعاتی در خصوص اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی به شما ارائه دهیم و در ادامه آن زمان و نحوه ثبت نام اظهارنامه مالیاتی 1401 اشخاص حقیقی را بررسی کنیم. امیدواریم که توانسته باشیم به تمام سوالات شما در این زمینه پاسخ دهیم.