مهم‌ترین مفروضات حسابداری و کاربرد آنها را بشناسید

هنگام تهیه صورت‌های مالی یک شرکت، برخی مفروضات حسابداری وجود دارد که باید رعایت شود. بنابراین زمانی که گزارشات مالی تحویل می‌گیریم، فرض بر این است که چنین اصولی در محاسبات آنان رعایت شده است. بنابراین نیاز به نشانه و یا تنظیمات خاصی ندارد. با این حال ، این بدان معنا نیست که چنین اصول اساسی حسابداری باید به طور اجباری توسط همه سازمان‌ها رعایت شود. اگر واحد تجاری هنگام ثبت معاملات مالی خود از این مفروضات پیروی نکند، کاملاً قابل قبول است. اگر این مفروضات اساسی رعایت نشده باشد، واحد تجاری باید به طور خاص این اطلاعات را به همراه صورت‌های مالی خود افشا کند. به این ترتیب کاربران از شرایط تنظیم اسناد اطلاع پیدا می‌کنند. در ادامه به تعریف مشروح مفروضات حسابداری و اهمیت آن در نظام حسابداری خواهیم پرداخت.

تعریف مفروضات حسابداری چیست؟

مفروضات حسابداری را می‌توان مجموعه‌ای از قواعدی دانست که عملیات تجاری یک سازمان را تضمین می‌کند. مفروضات حسابداری به طور ویژه، مطابق با استانداردهای تعریف شده توسط هیئت مدیره استانداردهای حسابداری مالی (FASB) تعریف شده است. که در نهایت به ایجاد بستر سازگاری، قابلیت اعتماد و ارزش‌گذاری مالی کمک می‌کند. فهرست مفروضات حسابداری عبارتند از مبانی مانند فرض تعهدی ، ثبات فعالیت، قابلیت اطمینان و عینی بودن ، فرض واحد پولی ، فرض واحد تجاری ، دوره زمانی ، تداوم فعالیت ، هزینه های تاریخی ، افشای کامل و محافظه کاری. مکانیسم نحوۀ گزارش معاملات مالی در صورتهای مالی، توسط مفروضات حسابداری مشخص می‌شود. مفروضات حسابداری مجموعه ای از قوانین هستند که شرکت‌ها را ملزم به انجام عملیات تجاری و مکانیزم گزارش آنها بر اساس استانداردهای تعیین شده توسط FASB می‌کند. هدف از داشتن مفروضات حسابداری، ایجاد پایه‌ای از ثبات است که خوانندگان صورتهای مالی می‌توانند برای ارزیابی اصالت مالی یک شرکت و تأیید رفاه مالی با توجه به اطلاعات درج‌شده در صورت‌های مالی از آن استفاده کنند.

چرا مفروضات حسابداری اهمیت دارند؟

این مفروضات نه تنها برای سازمان و مدیریت آن بلکه برای خوانندگان صورت‌های مالی بسیار مهم است. به‌کارگیری مفروضات حسابداری به ایجاد یک چارچوب قوی برای تهیه اطلاعات قابل اعتماد و همچنین سازگار کمک می‌کند. رعایت مفروضات حسابداری در گزارشات حسابداری مالی، قابلیت اطمینان، راستی‌آزمایی و عینی‌بودن صورت‌های مالی را افزایش می‌دهد. هدف از چنین استفاده از مفروضات حسابداری این است که به مخاطبان صورت‌های مالی را قادر می‌سازد تا برای ارزیابی و تأیید اصالت سوابق مالی یک سازمان و ارزیابی رفاه اقتصادی آن اقدام کنند. شکی نیست که وجود مفروضات حسابداری به اثبات اعتبار سازمان کمک می‌کند. همچنین یک ساختار سیستماتیک در مورد نحوه معاملات حسابداری یک سازمان برای یک دوره مالی خاص ارائه می‌دهد که در صورتهای مالی گزارش می‌شود. تحلیلگران و سرمایه‌گذاران بالقوه می‌توانند با استفاده از مفروضات حسابداری، صحت، قابلیت اطمینان، اصالت و مقایسه صورت‌های مالی یک کسب‌وکار در دوره‌های مختلف را انجام دهند. مخاطبان صورت‌های مالی حتی می‌توانند بر اساس اصالت، قابلیت اطمینان و نتایج مالی نشان‌داده‌شده در صورت‌های مالی یک شرکت، تصمیمات مرتبط با سرمایه‌گذاری بگیرد. این امر مدیریت را قادر می‌سازد تا بر اساس نتایج صورت‌های مالی تصمیمات لازم را اتخاذ کرده و در به حداقل رساندن یا از بین‌بردن خطاهای احتمالی و کلاهبرداری در آن کمک کند.

مهمترین مفروضات حسابداری کدامند؟

مفروضات حسابداری براساس علم حسابداری و در طی تحقیقات متمادی ثبت شده است. فرضیات موجود در این مفهوم نیز در انواع و تعاریف مختلف بیان شده است. اما مهمترین مفروضات حسابداری، موارد زیر را شامل می‌شود:

1. فرض ثبات
2. فرض دوره مالی
3. فرض تداوم فعالیت
4. فرض تفکیک شخصیت
5. فرض واحد اندازه گیری
6. فرض حسابداری تعهدی

فرض ثبات

این فرض باعث می شود که شرکت ها از روش حسابداری ثابت برای تمام دوره‌های حسابداری استفاده کنند. داشتن روش حسابداری ثابت  یک مقایسه آسان بین صورت‌های مالی یک شرکت در دوره‌های مختلف مالی را تضمین می‌کند.

فرض دوره مالی یا زمانی

سیستم حسابداری فارغ از عمر هر فعالیت اقتصادی باید به بازه های زمانی مشخص مثل فصل یا نیمسال یا سال تقسیم گردد. به هر بخش از این تقسیم بندی دوره مالی می گویند. از جاییکه بیشتر حسابداران از سال برای تقسیم بندی دوره های زمانی استفاده می کنند سال مالی جایگزین دوره مالی شده است. این فرض بیان می‌کند که روش‌های حسابداری که توسط واحد تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد باید گزارش شده و برای یک دوره خاص نگهداری شود. شرکت‌ها باید اطمینان حاصل کنند که استفاده از این دوره‌ها برای هر سال ثابت است. بدین ترتیب، مقایسه وضعیت مالی شرکت در دوره‌های مختلف، برای خوانندگان صورت‌های مالی آسان می‌شود. این یکی دیگر از مفروضات حسابداری است که به عنوان فرض دوره‌ای یا دوره حسابداری نیز شناخته می‌شود.

فرض تداوم فعالیت

بر اساس این فرض از مفروضات حسابداری، یک شرکت برای آینده‌ای غیرقابل پیش‌بینی به حیات تجاری خود ادامه می‌دهد. این فرض بر این واقعیت استوار است که یک شرکت هرگز ورشکسته نمی‌شود و می‌تواند فعالیت‌های تجاری خود را برای مدت طولانی‌تری انجام دهد. بر اساس این فرض ما واحد اقتصادی را برای یک دوره طولانی و قابل پیش بینی فعال در نظر می گیریم. مگر اینکه طول مدت فعالیت شرکت برای کلیه استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری مشخص و واضح توضیح داده شده باشد.

فرض نهاد اقتصادی یا تفکیک شخصیت

به این مورد از مفروضات حسابداری، فرض تفکیک شخصیت نیز گفته می‌شود. این فرض صاحب شرکت را از خود شرکت جدا می‌کند. این بدان معناست که با این روش، سوابق مالی شرکت از سوابق مالی شخصی صاحب شرکت جدا می‌شود. در تمامی حالات ممکن، معاملات تجاری شرکت نباید با معاملات فردی صاحب شرکت مخلوط شود. درواقع بر اساس این فرض می بایست شخصیت واحد اقتصادی از شخصیت مالک کسب و کار تفکیک شده و شخصیت حقوقی واحد اقتصادی قابل اتکا و قابل تعریف باشد.

فرض واحد اندازه‌گیری

یکی دیگر از مفروضات حسابداری، فرض اندازه‌گیری پول است. فرض اندازه‌گیری پول بیان می‌کند که هر معامله‌ای که ارزش پولی دارد باید ثبت شود و به صورت نرخ پولی رایج بیان گردد. فرض اندازه گیری پول، درک دقیق از وضعیت مالی مربوط به یک شرکت تجاری را افزایش می‌دهد. بر اساس این فرض واحد اندازه گیری قابل قبول در سیستم حسابداری وجه یا پول است. فارغ از واحدهای اندازه گیری رایج برای کالاها یا خدمات یا هر کیفیت دیگر، تنها واحد اندازه گیری قابل قبول در سیستم حسابداری مستقر پول خواهد بود.

فرض حسابداری تعهدی

با توجه به فراگیر بودن شیوه حسابداری تعهدی فرض بر این است که روش حسابداری مستقر شیوه تعهدی است. اگر خلاف این باشد باید به اطلاع استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری برسد.

کاربرد مفروضات حسابداری

مزایای مفروضات حسابداری نه‌تنها توسط صاحبان شرکت‌ها درک می‌شود، بلکه تصویر روشن و دقیقی از شرایط مالی شرکت به سرمایه‌گذاران نیز ارائه می‌دهد. استفاده از مفروضات حسابداری، برای همه سرمایه‌گذاران صرف‌نظر از این که سرمایه‌گذاران بالقوه یا حقیقی هستند، سودمند هستند. سرمایه گذاران می‌توانند اصالت صورت‌های مالی شرکت را ارزیابی کرده و بر این اساس دیدگاه واقعی و منصفانه‌ای در قبال رفاه مالی شرکت داشته باشند. کاربرد مفروضات حسابداری، سرمایه‌گذاران را قادر می‌سازد تا بر اساس استدلال خود تصمیمات مهم مربوط به سرمایه‌گذاری را اتخاذ کنند. بدین ترتیب از دستکاری یا دریافت اطلاعات اشتباه در صورت‌های مالی یک شرکت در امان می‌مانند. این دسته از مفروضات حسابداری برای مدیریت یک سازمان نیز مفید هستند. مدیریت یک واحد تجاری با سطح واقعی سودآوری و رشد آن آشنا می‌شود. در نهایت بر اساس این نتایج، اولا می‌تواند تصمیمات مناسبی درباره برنامه‌های آتی شرکت بگیرد. و در ثانی اطمینان حاصل کند که می‌تواند با روش‌هایی، عملکرد خود را بهبود دهد. در نتیجه مفروضات حسابداری، به شرکت ها در دستیابی به اهداف تجاری بلند مدت و کوتاه مدت کمک می‌کند.

نتیجه‌گیری

با وجود مزایای روزافزون استفاده از مفروضات حسابداری، محدودیت‌های خاصی نیز در کاربرد آن وجود دارد. از جمله اینکه در مفروضات حسابداری فرض بر این است که واحد تجاری، فعالیت خود را برای مدت طولانی ادامه می‌دهد. در صورتی که برخی شرکت‌ها، کار خود را بعد از اتمام اولین پروژه متوقف می‌کنند. بنابراین ممکن است توجه به این اصل برای آنان گمراه‌کننده باشد. همچنین در فرض ثبات از جمله مفروضات حسابداری، توجه ویژه بر این است که تنها از یک روش حسابداری ثابت برای امور مالی خود استفاده کنید. در حالیکه ممکن است شرابطی برای شرکت به‌وجود بیاید که ماچار باشد از شیوه‌های متفاوت حسابداری، بهره ببرد. با این وجود به‌کارگیری مفروضات حسابداری همچنان برای راحتی و سهولت انجام امور مالی یک شرکت ضروری است. این مفروضات، پایه و اساس نحوه گزارش یک معامله مالی در صورت‌های مالی را مشخص می‌کنند و شرکت‌ها را ملزم می‌سازد تا از رعایت کامل تمام الزامات قانونی اطمینان حاصل کنند. همچنین رعایت این مفروضات، قابلیت اطمینان صورت‌های مالی یک سازمان را برجسته می‌کند. این موارد نه تنها برای شرکت و مدیریت آن بلکه برای خوانندگان صورتهای مالی نیز مفید است.