فایل صوتی مقاله حسابداری مالیاتی چیست؟ تعریفی جامع از قوانین حسابداری مالیاتی
حسابداری مالیاتی یکی از فرایندهایی است که کسب و کارهای مختلف و افراد مطابق قوانین داخلی کشور ملزم به انجام آن و ارائه گزارشهای آن به اداره دارایی مطابق با دستورالعملهای این سازمان مالیاتی هستند. از آنجا که این مجموعه از وظایف حسابداری بر اساس معیارها و ضریبهای محلی تعیین میشود، بیشتر کسب و کارها ترجیح میدهند برای انجام آن به شکل قابل قبول و مورد تائید، از نرم افزارهای حسابداری بومی استفاده کنند. اما این حسابداری چه وظایف، اهداف، و اهمیتی دارد؟
در ادامه این مطلب از وبلاگ هوفر تمام این پرسشها و موارد دیگری که به این نوع از حسابداری مربوط میشوند پاسخ داده میشود.
مالیات چیست؟
مالیات هزینهای است که کلیه افراد حقیقی و حقوقی که از خدمات و امکانات عمومی استفاده میکنند ملزم به پرداخت آن هستند. با این حال این مفهوم یک اصطلاح چتری برای اشاره به انواع مختلفی از محاسبات مرتبط با عملکرد مالی محسوب میشود. برای مثال مالیات یک شرکت بازرگانی با مالیات بر حقوق کارکنان تفاوت زیادی دارد و محاسبه آنها به روشهای مختلفی انجام میشود.
به صورت کلی تمام فعالیتهای تجاری و مالی که توسط افراد و موسسات انجام میشود – حتی اگر معاف از مالیات باشند – مشمول حسابداری مالیاتی میشود. در نتیجه افراد، کسب و کارها، شرکتها، و انواع موسسات و سازمانهای دیگر ملزم به انجام این فعالیت حسابداری هستند. هدف از مالیات هم چیزی جز تامین منابع برای خدمات و امکانات عمومی هر کشور نیست.
حسابداری مالیاتی چیست؟
فعالیتهای حسابداری در کشور ما درست مثل بیشتر کشورهای جهان به دو بخش کلی و عمده تقسیم میشود:
- حسابداری مالیاتی
- حسابداری عمومی
حسابداری مالیات از اهمیت و ضرورت بالاتری نسبت به حسابداری عمومی برخوردار است و به شکلی انحصاری روی اسناد مالی که در محاسبه مالیات نقش دارند متمرکز است. این حسابداری توسط اداره دارایی و نهادهای قانونی مربوطه نظارت میشود. در مقابل، حسابداری مالی شامل ثبت و پردازش کلیه اسناد مالی و حسابداری مثل ترازنامهها، صورتحسابهای مالی، و انواع فعالیتهای حسابداری مرتبط با ثبت، تحلیل، و پردازش عملکرد مالی کسب و کارها میشود.
به این ترتیب، این نوع از حسابداری به سادگی با محاسبه مالیاتی که افراد یا موسسات لازم است مطابق با دستورالعملهای داخلی مالیاتی پرداخت کنند سر و کار دارد. نکته مهم و قابل توجه این که این نوع از حسابداری با ضریبها و فرمولهای پیچیدهای سر و کار دارد که باعث میشود انجام آن حتی توسط افرادی که در حسابداری تخصص دارند کار سختی باشد.
حسابدار مالیاتی چه وظایفی بر عهده دارد
وظایف حسابدار مالیاتی شامل محاسبه مبلغ مالیات یک فرد، کسب وکار، یا موسسه بر پایه ضریبها و دستورالعملهای داخلی است. برای همین حسابدار مالیاتی باید بهخوبی با قوانین مالیاتی، نحوه تعلق گرفتن یا معافیت مالیاتی آشنا باشد. حسابدار مالیاتی باید بر نحوه محاسبه این موارد در یک عملکرد مالی مشخص مسلط باشد.
یک حسابدار تازهکار میتواند با دقت زیاد ضریبها و فرمولهای مالیاتی را بکار برده و مبلغ مالیات را بهدست بیاورد. اما یک حسابدار مالیاتی با تجربه با جزئیات این فرمولها و احیانا راهکارهایی برای کاهش مبلغ مالیات آشنایی دارد. برای همین کسب وکارها و افراد معمولا ترجیح میدهند از حسابدار مالیاتی خبره و مجرب استفاده کنند. چرا که این کار مستقیما در میزان پرداخت مالیات آنها موثر است.
تهیه گزارش های مالی با نرم افزارهای حسابداری مالیاتی
نرمافزارهای حسابداری پیشرفته باتوجه به اهمیت و ضرورت مالیات در حسابداری، قابلیتهایی برای انجام این محاسبات در اختیار کاربران میگذارند. بسیاری از کسب و کارها به ضرورتهای قانونی و مالیاتی برای تولید و ارائه گزارشهای مورد تائید اداره دارایی آگاهند. این موضوع باعث شده به این نرم افزارهای حسابداری روی بیاورند.
طبق قوانین جدید مالیاتی کشور، بسیاری از اصناف در راستای افزایش شفافیت مالی ملزم به ارائه گزارشات مالی هستند. استفاده از این نرمافزارها در ارائه گزارشات فصلی و سالانه مورد تائید اداره دارایی کمک میکند.
درصورتیکه در مورد نرم افزارهای حسابداری سوالی دارید با ما در ارتباط باشید. همکاران ما در کمترین زمان پاسخگوی سوالات شما هستند.
هدف از حسابداری مالیاتی چیست؟
این نوع از حسابداری با هدف محاسبه مالیاتی که افراد و موسسات ملزم به پرداخت آن هستند انجام میشود. هدف از آن بهصورت کلی نظارت بر وجوه نقدی و غیرنقدی در سازمانها و کسب و کارهای مختلف جامعه است. همان طور که پیشتر اشاره شد انواع مختلفی از مالیات وجود دارد که به افراد و موسسات متفاوتی تعلق میگیرد. درنتیجه هدف از حسابداری مالیاتی شناخت و محاسبه نوع مالیاتی که فرد یا موسسه لازم است پرداخت کند. بعضی از فعالیتهای اصلی این نوع از حسابداری شامل محاسبه موارد زیر میشود:
- مالیات بر درآمد (ویژه کسب و کارها و کسبه)
- مالیات مستقیم کارکنان (ویژه کارمندان، کارگران و …)
- محاسبه قرائن و ضرایب مالیاتی بر اساس دستورالعملهای داخلی
- پیگیری معافیتهای مالیاتی
- شناسایی راهکارهای دریافت تشویقهای مالیاتی و پیشگیری از جریمههای مالیاتی
اهمیت حسابداری مالیاتی
همان طور که پیشتر اشاره شد، حسابداری مالیاتی از درجه بالایی از اهمیت برخوردار است. دلیل این موضوع ضرورتهای قانونی و حقوقی است که طبق قانون افراد و موسسات ملزم به رعایت آن هستند. از نظر اجتماعی اهمیت این موضوع در اطمینان یافتن از مشارکت افراد و موسسات کشور در تامین منابع عمومی است.
این حسابداری مبلغی که لازم است فرد یا موسسه در ازای استفاده از خدمات عمومی پرداخت کند را محاسبه میکند. مبلغ مذکور باتوجه به میزان استفاده فرد یا موسسه از خدمات عمومی، و در نتیجه میزان درآمد او تعیین میشود. به این ترتیب حسابداری مالیاتی روی توزیع مناسب، منصفانه، و قانونی منابع در جامعه نظارت دارد.
قوانین مالیاتی مهم برای حسابداران
قوانین مالیاتی مجموعه گستردهای از بندها و تبصرههای مالیاتی را شامل میشود که حسابداران مالیاتی لازم است برای انجام محاسبات بر پایه آنها عمل کنند. برای همین در ادامه تنها به بعضی از مهمترین قوانین مالیاتی پرداخته میشود.
هزینههای قابل قبول مالیاتی
اصلیترین موضوعی که در پیگیری درآمد و هزینه افراد و کسب و کارهای گوناگون مورد بررسی و حسابرسی قرار میگیرد انواع هزینههای قابل قبول مالیاتی است. برای همین طبق قوانین مالیاتی لازم است صورتحسابهای مالیاتی با توجه کارکرد و عملکرد هر کسب و کار به صورت مستدل و مستند تنظیم شود.
طبق قوانین مالیاتی، هر نوع خرید و فروش کالا و خدمات لازم است به صورت مستند ثبت و فاکتور شود. بر این اساس هر فاکتور خرید یا فروشی باید واجد اطلاعات زیر باشد:
- نام فروشنده/خریدار
- شماره سریال فاکتور
- تاریخ صدور
- شماره کد اقتصادی
- آدرس و شماره تلفن و اطلاعات تماس
- کد 10 رقمی شرکتها و کد ملی افراد
- مشخصات محصولات یا خدمات
- قیمت واحد
- تعداد کالا یا میزان خدمات
- مبلغ کل یا جمع فاکتور
- امضای فروشنده/ مهر شرکت
- امضای خریدار/ تحویل گیرنده
- مالیات بر ارزش افزوده
- قیمت کل کالا
مالیات مستقیم بر حقوق
بر خلاف کسبه و شرکتهای بازرگانی و تجاری که باید هزینههای مالیاتی خود را محاسبه کرده و به صورت مستدل و مستند به اداره دارایی ارائه دهند، مالیات بر حقوق کارمندان و افراد شاغل لازم است توسط کارفرما محاسبه شده و از طرف آنها به اداره دارایی پرداخت شود.
محاسبه مالیات بر حقوق از جمله موارد پیچیده حسابداری مالیاتی محسوب میشود که لازم است بر اساس معافیتها، ضریبها و دستورالعملهای اداره دارایی در هر سال انجام شود. برای همین این نوع از حسابداری مستلزم آشنایی گسترده با این قوانین و همچنین آگاهی از تغییرات آنها در هر سال است.
لازم به ذکر است که این نوع از مالیات صرفا به کارمندان و افراد شاغلی تعلق میگیرد که مشمول بیمه تامین اجتماعی شده باشند. علاوه بر این، هر سال نرخ معافیت مالیاتی برای افرادی که از سطح حقوق پایینی برخوردار هستند توسط اداره دارایی تعیین میشود. برای مثال در سال 1400 کارمندان و شاغلانی که تا سقف 000/000/480 ریال در سال، یا 4 میلیون تومان در ماه درآمد داشته باشند، از این نوع مالیات معاف هستند. این در حالی است که میزان نرخ معافیت مالیاتی در سال 1399 برابر با 3 میلیون تومان در ماه بود.
سخن پایانی
حسابداری مالیاتی مهمترین و خطیرترین فعالیت حسابداری است که افراد و شرکتها به شکلهای مستقیم و غیرمستقیم باید انجام دهند. این حسابداری همانطور که از عنوانش پیداست، به محاسبه مالیاتی میپردازد که بر اساس دستورالعملهای اداره دارایی تعیین میشود.
این نوع از حسابداری با مواد قانونی مختلف و جزئیات حقوقی گوناگونی ارتباط دارد. بنابراین علاوه بر دانش محاسباتی، حسابدار برای محاسبه آن به درک بسیار بالایی از قوانین مالیاتی نیاز دارد. با این حال جزئیات و تبصرههای قانونی در سالهای گذشته و با پیشرفت تکنولوژی تبدیل به فرمولهای محاسباتی شدهاند. امروزه نرم افزارهای پیشرفته حسابداری قادر به انجام آنها هستند.
نرم افزار حسابداری هوفر به خوبی این دستورالعملها را تبدیل به فرمولهای محاسباتی دقیق و کاربردی کرده است. بهکمک این نرم افزار افراد و موسسات میتوانند بدون نگرانی از بروز اشتباهات محاسباتی، عملیات حسابداری مالیاتی خود را به سادهترین شکل ممکن انجام دهند. بعلاوه میتوانند گزارشهای لازم برای اداره دارایی (مثل مالیات حقوق کارکنان) را با فرمت مورد تائید دارایی، تولید کنند. ازین پس بدون مواجهه با مشکلات حقوقی، کلیه فعالیتهای مالی و حسابداری خود را بهکمک یک نرم افزار انجام دهید.