هر کسب وکار کالامحوری به فضایی برای نگهداری کالاها یا محصولات خود نیاز دارد که به آن انبار میگویند. محتویات انبارها مهمترین دارایی یک کسب و کار شمرده میشوند. بنابراین، مدیریت موجودی و اطلاعات مربوط به کالاهای واردشده و خارج شده از انبار برای تصمیمگیریهای آتی شرکتها از اهمیت زیادی برخوردار است. حسابداری انبار این وظیفهی مهم را انجام میدهد.
در این مقاله قصد داریم صفر تا صد نکات حسابداری انبار را با یکدیگر مرور کنیم.
حسابداری انبار چیست؟
حسابداری در انبار وظیفهی کنترل موجودی انبار و انبارگردانی را برای مدیران انجام میدهد. تعیین دقیق سند حسابداری موجودی انبار در عملیات انبارگردانی، یکی از مهمترین مراحل حسابداری انبار است.
عملیات انبارگردانی برای کسب و کارها بسیار پراهمیت است. این کار معمولاً هر سه ماه، شش ماه یا یکسال یکبار(متناسب با نیاز شرکت) انجام میشود. هدف از آن کنترل فیزیکی انبار، شمارش کالاها و تطبیق دادن آن با اسناد حسابداری شرکت است.
اطلاعاتی که از طریق سند حسابداری انبارگردانی به دست میآید در چه مسائل مهمی همچون موارد زیر کاربرد دارد:
- تخمین زمان سفارش مواد اولیه موردنیاز برای بخش تولید کارخانهها و انجام برنامهریزیهای لازم
- برآورد ارزش کالاهای موجود در انبار
- کنترل سود و زیان شرکت با در نظر گرفتن میزان ورودی مواد اولیه در نسبت با تولید در فواصل زمانی ذکر شده
- تشخیص مواد اولیه و محصولات موردنیاز شرکت در فواصل زمانی مختلف برای مدیریت و کمکردن هزینهها
- و…
انبارگردانی و حسابداری انبار در کسب وکارها بیشتر از هرچیزی در به سود رسیدن موثر است. همچنین برآوردهای اطلاعاتی از حسابداری انبار میتواند در اتخاذ استراتژیهای پیشرو کسب وکارها بسیار روشنگر و راهگشا باشد.
انواع انبار در حسابداری و موجودی انبار
موجودی انبار در هر کسب وکاری به طور کلی به چهار دستهی زیر تقسیمبندی میشود.
مواد اولیه
مواد اولیه لازم برای تولید محصولات خاص هر کسب وکار
مواد و ملزومات مصرفی در جربان تولید
تولید در برخی از کسب و کارها به صورت مرحلهای و ترکیب بخشهای مختلف صورت میگیرد، این مواد که بخشی از انبار را تشکیل می دهند نه در دسته محصول تولید شده قرار میگیرند نه مواد اولیه.
محصولات تولید شده
کنترل و مدیریت محصولات تولید شده در کارخانه، بر اساس نیاز بازار بیشتر از هرچیزی در موفقیت کسب و کارها نقش دارد.
اجناس خریداری شده
برخی از محصولات خارج از فرآیند تولید کارخانه، صرفاً برای خرید و فروش در انبار نگهداری میشوند.
چه شرکت هایی به حسابداری در انبار نیاز دارند؟
به طور کلی تمام کسب وکارهایی که با کالا یا محصولات فیزیکی سر وکار دارند، برای مدیریت کالاها به حسابداری در انبار نیاز دارند. همانطور که گفته شد تمام کسب و کارهای کالا محور با چهار نوع موجودی انبار سر و کار دارند.
- مواد اولیه
- مواد در جریان تولید
- محصولات نهایی
- محصولات خریداری شده
برای مدیریت و کنترل این موارد، تمام شرکتهای کالامحور نیاز به حسابداری در انبار دارند.
وظایف مسئول حسابداری انبار چیست؟
حسابدار انبار باید وظایف زیر را به ترتیب انجام دهد:
- محاسبهی درصد هزینهی فروش
- بررسی موجودی ابتدایی انبار
- بررسی موجودی خریدها
- بررسی موجودی کنونی انبار
- بررسی میزان فروش
- محاسبهی هزینهی فروش طبق فرمول خودش (در ارتباط با وظایف حسابدار فروش)
حسابداری کنترل موجودی انبار به چه روش هایی انجام میشود؟
در حسابداری برای انبار یکی از مهمترین مراحل، ارزیابی و کنترل موجودی انبار است. کنترل موجودی انبار در مرحله انبارگردانی نیز بسیار مهم و حائز اهمیت است. در حسابداری انبار به طور کلی دو روش وجود دارد که هردو برای ارزیابی موجودیهای انبار به کار میروند.
اگر با مباحث ادواری یا دائمی در حسابداری آشنا نیستید، توصیه میکنیم مطلب سیستم حسابداری ادواری و دائمی را مطالعه کنید.
روشهای حسابداری کنترل موجودی انبار عبارتند از:
روش ادواری
در روش ادواری کنترل موجودی انبار، همانطور که از نام آن مشخص است، تنها در پایان دورههای مالی مبلغ و میزان کالاهی موجود در انبار ارزیابی میشوند. بر اساس این روش، مقدار موجودیهایی که در پایان هر دوره شمارش میشوند از تمام هزینههایی که برای تولید کالا خرج شده، کسر میشوند تا هزینه نهایی محصول تولید شده را محاسبه کنند. این روش بیشتر در شرکتهایی استفاده میشود که دارای کالاهایی با گردش بالا و عموماً غیرقابل شمارش میباشند و در تعداد محدود ارزش مالی بالایی ندارند.
روش دائمی
در روش دائمی کنترل موجودی انبار، اطلاعات مربوط به تعداد و ارزش مالی کالاها هم در هنگام ورود به انبار، هم خروج از انبار توسط مسئول حسابداری انبار ثبت میشود.
این روش غالباً برای کسب و کارهایی به کار میرود که دارای کالاهایی گران قیمت با حجم زیاد هستند، همچنین دارای گردش کالای کم بوده و کالاها به راحتی قابل شمارش باشند. در این شرکتها به دلیل گران قیمت بودن محتویات انبار لازم است در هر لحظه از موجودی کالاها، تعداد و ارزش مالی آنها اطلاع داشته باشیم.
روشهای ثبت موجودی انبار
برای ثبت موجودی انبار نیز از دو روش
- ثبت اسناد موجودی انبار ادواری
- ثبت اسناد موجودی انبار دائمی
استفاده میشود.
ثبت اسناد موجودی انبار ادواری
در این روش، موجودی انبار در پایان هر دوره مالی به عنوان موجودی اولیه برای دوره مالی بعد در اسناد ثبت میشود. همچنین برای اندازهگیری هزینههای میان دورهای و قیمت تمامشده کالا در هر دوره، قیمت موجودی در پایان دوره را از مقدار موجودی در آغاز دوره کسر میکنند.
ثبت اسناد موجودی انبار دائمی
در این روش لازم است تمام کالاهای واردشده و خارجشده از انبار به دلیل خرید یا فروش در اسناد ثبت شود. لذا در این روش باید در هنگام هر خروج و ورود به انبار ارزش کالا بر اساس فرمولهای حسابداری انبار محاسبه شود.
نکات و اصول حسابداری انبار در کسب وکارهای مختلف
میدانیم که هر کاری در حرفههای مختلف در برخی جزئیات تفاوتهایی دارد. حسابداری انبار نیز از این قاعده مستثنا نیست. این نوع از حسابداری بهطور کلی اصول و نکاتی دارد که تا اینجا درباره آن توضیح دادیم. در ادامه مطلب به برخی ریزهکاری های حسابداری در انبار مشاغل مختلف اشاره میکنیم.
حسابداری در انبار رستوران (انبار مواد غذایی)
رعایت اصول حسابداری انبار برای نگهداری از مواد غذایی در رستورانها اهمیت ویژهای دارد. زیرا مواد غذایی بخش اصلی کسب وکار رستورانها را تشکیل می دهند و در معرض خراب شدن و هدر رفتن هستند. یک حسابدار انبار حرفهای، مواد غذایی مورد نیاز برای مصرف روزانه رستوران را در انبار کنترل و مدیریت میکند و از خرابشدن و هدر رفتن مواد غذایی جلوگیری میکند.
حسابداری انبار شرکتهای بازرگانی
حسابداری در انبار برای شرکتهای بازرگانی یکی از موارد حیاتی است، مدیریت و کنترل موجودی انبار در شرکتهای بازرگانی از تحمیل ضرر و زیانهای احتمالی تا حد زیادی جلوگیری میکند. همچنین حسابداری در انبار به شکل اصولی کمک شایانی به پویایی و رشد شرکت های بازرگانی میکند.
نکات حسابداری برای انبار شرکتهای تولیدی (انبار مواد اولیه)
یکی از مهمترین دارائیهای شرکتهای تولیدی موجودی مواد اولیه و کالاها در انبار است. در این شرکتها تعادل در میزان موجودی مواد اولیه و کالا بسیار مهم است. موجودی کمتر از نیاز در انبار شرکتهای تولیدی باعث ایجاد وقفه در تولید، فروش و درنتیجه از دست دادن سهم رقابتی بازار میشود، در حسابداری این شرکتها باید این نکته مورد توجه قرار بگیرد.
حسابداری برای انبار شرکتهای صنعتی
مهمترین هدف در شرکتهای صنعتی به کارگیری تمام ظرفیتهای شرکت برای بالا بردن بازده شرکت است. در حسابداری انبار شرکتهای صنعتی باید انبار به شکلی مدیریت شود که کمبود مواد اولیه باعث بینظمی و اختلال در خط تولید کارخانه نشود و با کاهش کیفیت محصول به اعتبار شرکت آسیب نرسد.
با کمک نرم افزار هوفر حسابداری انبار خود را ساده کنید
با استفاده از نرمافزار حسابداری هوفر میتوانید اسناد و گزارشات مالی مربوط به هریک از روشهای حسابداری در انبار را دستهبندی و بایگانی کنید. از دیگر امکانات نرمافزار حسابداری هوفر میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- از طریق نرمافزار حسابداری هوفر میتوانید با استفاده از تلفن هوشمند، تبلت یا کامپیوتر شخصی بر روند مالی شرکت نظارت کنید.
- نرمافزار حسابداری هوفر عملیاتهایی مانند گزارشگیری، صدور فاکتور و ثبت صورت حسابها را به صورت خودکار انجام میدهد.
- تنظیم اظهارنامههای مالیاتی، کنترل سررسید قراردادها و تشکیل پرونده معاملات بهراحتی در فرمهای درون نرمافزار انجام میشود.
با استفاده از نرمافزار حسابداری انبار هوفر میتوانید عملیات حسابداری در انبار خود را آسانتر و دقیقتر انجام دهید. با هوفر هر زمانی که اراده کنید، میتوانید بر موجودی انبار از طریق موبایل یا کامپیوتر شخصیتان نظارت کنید.