مفاصا حساب یکی از اصطلاحات رایج در حوزه دانش مالیاتی و حسابداری است. مفاصا حساب برگه‌ای بسیار کاربردی در دنیای حسابداری است که تمامی جزئیات بدهکار و بستانکار را با خود به همراه دارد. مفاصا حساب در واقع به معنای تسویه حساب کردن است و گواهی مفاصا حساب به گواهی گفته می‌شود که نشان می‌دهد که تسویه حساب، تا تاریخ مندرج در گواهی مذکور انجام گردیده است. زمانی مفاصا حساب انجام می‌گیرد که قرارداد بین دو شخص حقیقی یا حقوقی در حال اتمام باشد و زمان تسویه حساب و حسابرسی فرا رسیده باشد. در این مقاله مبحث بسیار مهم مفاصا حساب به طور کامل شرح داده و انواع مفاصا حساب و مراحل دریافت آن آورده شده است.
مفاصا حساب چیست؟
در لغت نامه مفاصا حساب به معنای تسویه حساب است. مفاصا حساب از برگه‌های پرکاربرد حسابداری است که به برگه تسویه حساب نیز به آن گفته می‌شود. این برگه در ازای رسیدگی به حساب‌ها تا تاریخ مقرر صادر می‌گردد و به عنوان سند تسویه حساب در قراردادها و موارد حقوقی در نظر گرفته می‌شود. تمامی جزئیات حساب‌های بدهکاری و بستانکاری و مراحل تسویه حساب در این برگه آورده می‌شود. مثلا اگر قرار دادی در یک زمان مشخص به پایان برسد، زمان حسابرسی و تسویه حساب باید برگه مفاصا حساب صادر گردد.
کسب درآمد میلیونی، آسان و مطمئن برای شما
انواع مفاصا حساب
همانطور که گفته شد برگه مفاصا حساب جهت تسویه انواع حساب‌ها است و زمانی کاربرد دارد که طرفین حساب که اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند، براساس قرارداد فی مابین، امور واگذار شده را به خوبی انجام داده باشند. مفاصا حساب دارای انواع مختلفی است که در زیر برخی از مهم‌ترین آن‌ها آورده شده است:
مفاصا حساب بیمه
مفاصا حساب بیمه یکی از مهم‌ترین برگه‌های مفاصا حساب است. مطابق با قانون 37 و 38 قانون تامین اجتماعی، هنگام تسویه حساب با سازمان بیمه، برگه مفاصا حساب صادر می‌گردد. بنابراین قوانین شخصی که قصد انتقال، رهن یا اجاره ملکی به شخص دیگر داشته باشد، به منظور تسویه حساب می‌بایست برگه مفاصا حساب را از بیمه دریافت کرده و به شخص گیرنده تحویل نماید. این مراحل برای سایر قراردادها نیز وجود دارد و انتقال دهنده موظف است که تا پایان سال این کار را به انجام برساند. دریافت مفاصا حساب در واقع به معنای خاتمه قرارداد انتقال دهنده با سازمان بیمه است.
مراحل درخواست الکترونیکی مفاصا حساب بیمه
درگذشته این مراحل به صورت حضوری انجام می‌شد اما امروزه به صورت الکترونیکی هم امکان انجام آن فراهم گردیده است که مراحل انجام آن به شرح زیر است:
- ثبت کد کارگاهی، شناسه ملی شخص واگذارکننده کار در سیستم نام نویسی متمرکز کارگاه
- ایجاد حساب کاربری و عضویت واگذارکننده کار و پیمانکاری در سیستم سازمان تامین اجتماعی کشور
- تنظیم نمودن و ثبت تعهدنامه ابلاغ الکترونیک در سیستم سبا بانک ملی ایران و واحد بودن کدهای ملی ارائه شده
مدارک لازم جهت دریافت مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی
مدارک لازم جهت دریافت مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی به شرح زیر است:
- ارائه نمودن نامه درخواست مفاصا حساب از طرف انتقال دهنده
- اعلام نمودن تاریخ شروع و خاتمه قرارداد
- اعلام نمودن مبلغ کل کارکرد طبق صورت وضعیت
- اعلام نمودن نحوه تامین مصالح
- ارائه نمودن صورت وضعیت قطعی، آگهی تاسیس و تغییرات برای اشخاص.
نمونه مفاصا حساب بیمه
در نامه مفاصا حساب ابتدا نام کارفرما و نشانی کارفرما، اعلام پرداخت مطالبات و موضوع قرارداد و میزان قرارداد قید می‌شود. این مفاصا حساب در پاسخ به استعلام صورت گرفته از مراجع مختلف تنظیم و ارائه می‌شود.
مفاصا حساب مالیاتی
به دریافت برگه تسویه بدهی مالیاتی، مفاصا حساب مالیاتی گفته می‌شود. مودیان مالیاتی می‌بایست پس از جمع آوری نمودن حساب‌های سود و زیان خود، مدارک و اظهارنامه مالیاتی خود را به اداره مالیات تحویل دهند. سازمان امور مالیاتی، آن‌ها را بررسی نموده و صورت حساب مبنی بر بدهی مالیاتی را برای آن‌ها صادر می‌نمایند. پس از آن مودیان مالیاتی موظف‌اند که بدهی خود را تسویه نموده و پس از آن مفاصا حساب مالیاتی خود را دریافت نمایند. در واقع مفاصا حساب مالیاتی به منظور تایید صحیح بودن مدارک ارائه شده و تسویه حساب مالیاتی صادر می‌شود.
مراحل دریافت مفاصا حساب مالیاتی
مراحل دریافت مفاصا حساب مالیاتی به شرح زیر است:
- ابتدا مودی مالیاتی می‌بایست اصل بدهی خود را پرداخت نموده و گواهی آن را به اداره مالیات تحویل دهد و رسید آن را دریافت نماید.
- جهت دریافت مفاصا حساب مالیاتی باید به سازمان امور مالیاتی درخواست کتبی داده شود و در آن قید شده باشد که خواهان صدور برگه قطعی مالیات و بخشودگی مالیات هستند.
- پس از آنکه وضعیت مالیاتی مشخص گردید و مودی مالیاتی از میزان بدهی مالیاتی خود مطلع گردید، ظرف مدت 5 روز کاری مهلت دارد که بدهی خود را تسویه نماید و جهت امضا به کارشناس مربوطه ارائه دهد که این خود سه روز زمان خواهد برد.
مدارک مورد نیاز جهت دریافت مفاصا حساب مالیاتی
- ارائه درخواست کتبی توسط مودی مالیاتی به منظور صدور برگه مالیات قطعی
- پر کردن فرم‌های مربوطه
- پرداخت میزان بدهی تعیین شده و امضای گواهی صادر شده پس از تسویه
مفاصا حساب خودرو
تمامی مشاغلی که به خودرو مربوط شوند مشمول مالیات هستند و باید با مراجعه به دفاتر پیشخوان دولتی، میزان مالیات را استعلام نموده و آن را تسویه نمایند و پس از پشت سر گذاشتن تمامی این مراحل، مفاصا حساب خودرو را دریافت نمایند. از جمله مشاغلی که با خودرو سر و کار دارند می‌توان به نمایشگاه‌های خودرو، ماشین آلات راه سازی و صنعتی، خودروهای مسافربری، خودروهای باربری و خودروهای سنگین اشاره نمود.
نحوه گرفتن مفاصا حساب خودرو
به این منظور، متقاضیان می‌توانند به سامانه جامع مالیاتی مراجعه نموده و پس از اینکه اظهارنامه مالیاتی خودرو را ثبت نام نمودند، مالیات خودروهای مشمول را پرداخت نمایند. پس از پرداخت نمودن بدهی‌ها، به این سوال که « آیا درخواست مفاصا حساب جهت نقل و انتقال خودرو است یا خیر » می‌بایست پاسخ مثبت داد. پس از اینکه پرداخت مالیات خودرو ثبت گردید، از طریق این سامانه ، مفاصا حساب مالیاتی خودرو صادر می‌گردد.
مفاصا حساب سهام
نقل و انتقال سهام نیز مشمول مالیات می‌گردند و 4 درصد از ارزش سهام می‌بایست به عنوان مالیات به دولت پرداخت گردد که بر عهده انتقال دهنده است. پس از اینکه مالیات پرداخت و تسویه گردید، مفاصا حساب سهام دریافت خواهد شد.
نحوه دریافت مفاصا حساب سهام
نحوه دریافت نمودن مفاصا حساب نقل و انتقال سهام به صورت حضوری است و بدین منظور متقاضی می‌بایست با ارائه نمودن مدارک لازم جهت نقل و انتقال سهام مورد نظر، تقاضای گرفتن مفاصا حساب را ارائه نماید و اداره مالیات اقدام به صدور این گواهی خواهد نمود.
مفاصا حساب ملک
خریدار و فروشنده‌های ملک به ازای رهن، اجاره و هرگونه نقل و انتقال، موظف به پرداخت مالیات هستند که مفاصا حساب ملک به این منظور پس از بررسی و استعلام و پرداخت مالیات توسط افراد، به آن‌ها ارائه می‌گردد.
مدارک لازم جهت دریافت مفاصا حساب ملک
- نامه دفترخانه
- کپی سند مالکیت
- سند دفترخانه
- مبایعه نامه به همراه کد رهگیری
- کپی شناسنامه و کارت ملی فروشنده
- کپی شناسنامه و کارت ملی خریدار
- گواهی پایان ساختمان
- صورت مجلس تفکیکی
- تقسیم نامه در صورت ملک مشاعی
- آدرس دقیق ملک مورد نظر شامل: خیابان، کوچه، پلاک شهرداری، کد پستی
مفاصا حساب شهرداری
مفاصا حساب شهرداری توسط شهرداری هر شهر صادر می‌گردد و در آن کاملا دقیق ذکر می‌گردد که ملک مورد نظر هیچ گونه بدهی به شهرداری ندارد. شهرداری برای تمامی املاک، عوارض نوسازی و پسماند در نظر می‌گیرد که از طریق قبض‌های سالانه وصول می‌گردد.
نحوه دریافت مفاصا حساب شهرداری
مفاصا حساب شهرداری هم به صورت حضوری صادر می‌گردد. بدین منظور مالک می‌بایست نامه استعلام وضعیت مالیات را از دفترخانه دریافت نموده و آن را جهت پرداخت عوارض به یکی از اداره‌های مالیات شهرداری ارائه دهد. پس از اینکه بدهی‌ها و عوارض و مالیات‌های متعلق به املاک پرداخت گردید، پس از گذشت چند روز، گواهی مفاصا حساب املاک از طرف شهرداری صادر خواهد شد.
مفاصا حساب ارزش افزوده
مفاصا حساب ارزش افزوده در واقع بدهی مالیاتی یک مجموعه را نشان می‌دهد ودر صورتی هم که فاقد بدهی مالیاتی باشد در برگه مفاصا حساب ارزش افزوده ذکر می‌گردد. 15 روز به منظور پرداخت بدهی مالیاتی مهلت داده می‌شود که پس از تسویه، مفاصا حساب دریافت می‌گردد.
مفاصا حساب پیمانکاری
پیمانکاران موظف‌اند که کارگران خود را بیمه نموده و حقوقشان را پرداخت نمایند و این کار بر عهده کارفرما نیست. پس از اینکه پیمانکار بیمه کارگران خود را پرداخت نماید و به تعهدات خود در قبال سازمان بیمه تامین اجتماعی عمل نماید، برگه مفاصاخساب پیمانکاری به او تعلق خواهد گرفت. حق بیمه قراردادهای پیمانکاری 6/6 در صد ناخالص کارکرد، حق بیمه قراردادهای بدون شرایط طرح‌های عمرانی 15 درصد و قراردادهایی که در آن، تجهیزات، ابزار و مصالح را پیمانکار می‌خرد 7 درصد است. لازم به ذکر است که حق بیمه بیکاری نیز می‌بایست در مفاصا حساب پیمانکاری لحاظ گردد.
مراحل دریافت مفاصا حساب پیمانکاری
- پیمانکار نامه پایان کار را که از کارفرما دریافت نموده است را باید به همراه برگه مفاصا حساب به سازمان تامین اجتماعی تحویل دهد.
- مسئول پرونده در سازمان تامین اجتماعی وظیفه محاسبه مبلغ مفاصا حساب را بر عهده دارد که پس از پرداخت مبلغ محاسبه شده، برگه مفاصا حساب صادر می‌گردد.
مفاصا حساب مستاجر
زمانی که مستاجر باید ملک را تخلیه نماید، می‌بایست مفاصا حساب مالیاتی را ارائه دهد. در صورتی که ملک مد نظر دارای قرارداد باشد، درآمد اجاره مبنای تشخیص و محاسبه قرارداد قرار می‌گیرد در غیر اینصورت یعنی بدون عقد قرارداد، یا مبلغ اجاره بها درج شده در قرارداد کم‌تر از 80 درصد ارقام اجاره بها املاک مشابه باشد، محاسبه مالیات به صورت زیر است:
- اگر مستاجر مشمول قوانین مالیات تکلیفی اجاره بها باشد، ملاک محاسبه مالیات همان مبلغ اجاره بهای پرداختی است.
- در صورتی که مشخص گردد که مبلغ دریافتی اجاره بها بیش از مبلغ قانونی تعیین شده است، مالیات ما به تفاوت ملک از صاحب ملک دریافت می‌گردد.
- در صورتی که مبلغ اجاره بهای پرداختی از مبلغ قانونی تعیین شده کم‌تر باشد، امکان این وجود دارد که مودی مالیاتی بتواند آن را پیگیری نماید.
قراردادهایی که مشمول مفاصا حساب می‌گردند
مطابق با قوانین تعیین شده، تمامی قراردادها از جمله حقیقی و حقوقی مفاصا حساب را شامل می‌شوند. در واقع مفاصا حساب نشانگر این است که تمامی بدهی‌های یک مجموعه تسویه گردیده است.
مدارک لازم جهت گرفتن مفاصا حساب
از مهم‌ترین مدارک مورد نیاز جهت اخذ مفاصا حساب مالیاتی، درخواست کتبی جهت دریافت گواهی مذکور است. علاوه بر آن، فرم‌های گواهی موضوع ماده قانون مالیات‌های مستقیم نیز باید به عنوان یکی از مدارک مورد نیاز جهت گرفتن مفاصا حساب مالیاتی ارائه گردد. با توجه به اینکه پرداخت بدهی‌های مالیاتی، از طریق سایت سازمان امور مالیاتی کشور انجام می‌گیرد، می‌توان قبض‌های پرداخت شده مالیاتی را به عنوان یکی از مدارک لازم برای این سامانه، به درخواست مفاصا حساب مالیاتی ضمیمه نمود تا پس از آن اداره امور مالیاتی، با بررسی نمودن مدارک لازم جهت مفاصا حساب، گواهی مذکور را صادر نماید.
مطابق با ماده 235 قانون مالیات های مستقیم، اداره امور مالیاتی موظف است که نسبت به مودیانی که بدهی مالیاتی قطعی خود را پرداخت نموده‌اند، حداکثر ظرف مدت 5 روز از گذشت تاریخ درخواست مودی، مفاصا حساب مالیاتی مودی را صادر نموده و برای او ارسال نمایند.
از جمله مدارک لازم جهت اخذ مفاصا حساب شهرداری، نامه استعلام مالیات از طرف دفترخانه است؛ چرا که بدون این برگه استعلام، مفاصا حساب صادر نخواهد شد. علاوه بر این، مدارک مربوط به مالکیت ملک، از جمله سند ملکی، بنچاق، مدارک هویتی و برگه انحصار وراثت در صورت وراثتی بودن ملک است. مدارک لازم جهت دریافت گواهی مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی هم شامل گواهی معرفی کارفرما جهت گرفتن مفاصا حساب، برگه بدهی مربوط به کد کارگاهی و ردیف پیمان است.
سخن آخر
خود کلمه مفاصا به معنی تسویه کردن است و هنگامی که به همراه کلمه ای دیگر به کار می رود به معنای تسویه نمودن آن کلمه است. لذا مفاصا حساب می‌تواند برای بیمه، سهام و یا هر موضوع دیگری به کار رود. مفاصا حساب و انواع آن تنها برای یک سازمان و یا یک کسب و کار خاص به کار نمی‌رود بلکه هر موسسه و سازمانی که به شفاف سازی و تسویه حساب مالیاتی نیاز داشته باشد، بسته به نوع اداره امور و موقعیت شغلی، به تهیه آن نیاز خواهد داشت. شما به راحتی می‌تواند هرگونه سوالی که در مورد مفاصا حساب دارید را می‌توانید در قسمت دیدگاه‌ها با ما درمیان بگذارید تا کارشناسان خبره ما در کوتاه‌ترین زمان ممکن به شما پاسخ دهند.
